طلا به دلیل درخشندگی و ارزش بالای خود همیشه به عنوان یکی از با ارزش‌ترین فلزات شناخته می‌شود اما یکی از مشکلاتی که برخی افراد با آن مواجه می‌شوند، سیاه شدن طلا می‌باشد. این پدیده ممکن است برای بسیاری تعجب‌آور باشد، زیرا طلا به عنوان یک فلز زنگ‌نزن شناخته می‌شود. در این مقاله، به بررسی دلایل سیاه شدن طلا و روش‌های جلوگیری و پاک‌سازی آن می‌پردازیم.
تشخیص طلای اصل از تقلبی با توجه به سیاه شدن
سیاه شدن طلا لزوماً به معنای تقلبی بودن آن نیست. همانطور که قبلاً اشاره شد، حتی طلای اصل نیز ممکن است به دلایل مختلف سیاه شود. برای تشخیص طلای اصل از تقلبی، بهتر است به جواهرساز متخصص مراجعه کنید. جواهرسازان با استفاده از ابزارهای مخصوص می‌توانند خلوص طلا را تعیین کنند.
دلایل سیاه شدن طلا
آلیاژهای موجود در طلا
طلا در حالت خالص بسیار نرم می‌باشد و برای افزایش استحکام آن، معمولاً با فلزات دیگر مانند نقره، مس و نیکل ترکیب می‌شود. برخی از این فلزات به مرور زمان می‌توانند در واکنش با هوا یا مواد شیمیایی دچار تغییر رنگ شوند که باعث سیاه شدن طلا می‌شود. از طرفی کیفیت آلیاژ استفاده شده در ساخت طلا بسیار مهم می‌باشد. اگر نسبت فلزات آلیاژی مانند مس و نیکل به درستی تنظیم نشود، احتمال سیاه شدن طلا افزایش می‌یابد.
واکنش با گوگرد و سولفیدها
یکی از رایج‌ترین دلایل سیاه شدن طلا، واکنش آن با ترکیبات گوگردی موجود در هوا، مواد شوینده، لوازم آرایشی و عرق بدن می‌باشد. این ترکیبات باعث تشکیل لایه‌ای از سولفید بر سطح طلا می‌شوند که رنگ آن را تغییر می‌دهد.
تماس با مواد شیمیایی
قرار گرفتن طلا در محیط‌های اسیدی یا قلیایی و کلر موجود در آب استخرها، مواد شوینده، عطرها و لوازم آرایشی حاوی ترکیبات شیمیایی می‌توانند به مرور زمان باعث تغییر رنگ طلا شوند. استفاده مداوم از این محصولات در تماس با طلا ممکن است باعث ایجاد لکه‌های سیاه بر روی آن شود.
عرق بدن و pH پوست
پوست هر فرد متفاوت می‌باشد. ترکیبات موجود در عرق بدن به ویژه در افرادی که دارای pH اسیدی‌تر هستند، می‌تواند باعث واکنش با فلزات آلیاژی طلا شده و منجر به سیاه شدن آن شود.
آلودگی هوا و رطوبت
تغییرات دمایی، آلودگی‌های صنعتی و رطوبت بالا نیز می‌توانند بر تغییر رنگ طلا تأثیر بگذارند. گازهای آلاینده مانند دی‌اکسید گوگرد موجود در هوا می‌توانند واکنش شیمیایی با طلا داشته و باعث سیاه شدن آن شوند.
مواد آرایشی و بهداشتی
مواد آرایشی مانند کرم‌ها، لوسیون‌ها، عطرها و اسپری‌ها حاوی مواد شیمیایی هستند که می‌توانند با طلا واکنش داده و باعث سیاه شدن آن شوند.
تمیز کردن نادرست
استفاده از مواد شوینده قوی و برس‌های زبر برای تمیز کردن طلا می‌تواند به سطح آن آسیب رسانده و باعث سیاه شدن آن شود.
آبکاری نامناسب
برخی از زیورآلات طلا آبکاری می‌شوند تا درخشندگی بیشتری داشته باشند. اگر کیفیت آبکاری پایین باشد، ممکن است به مرور زمان از بین رفته و باعث سیاه شدن طلا شود.
روش‌های جلوگیری از سیاه شدن طلا
- اجتناب از تماس با مواد شیمیایی: هنگام استفاده از مواد شوینده، عطرها و لوازم آرایشی، بهتر است طلا را از بدن خارج کنید. همچنین می توانید هنگام انجام کارهای خانه یا باغبانی، از دستکش استفاده کنید تا از تماس مستقیم طلا با مواد شیمیایی جلوگیری شود.
- نگهداری صحیح: طلا های خود را در جعبه‌های مخصوص و دور از رطوبت و گرد و غبار نگهداری کنید با این کار میتوانید از سیاه شدن آن جلوگیری کنید. از تماس مستقیم طلا با سایر جواهرات خودداری کنید تا از ایجاد خراش و ساییدگی بر روی سطح آن جلوگیری شود.
- پوشیدن طلا پس از استفاده از لوازم آرایشی: صبر کنید تا کرم‌ها و عطرها کاملاً جذب پوست شوند، سپس از طلا را استفاده کنید.
- تمیز کردن منظم و حرفه ای: پاک کردن طلا با پارچه نرم و خشک به طور منظم می‌تواند از تجمع ترکیبات مضر روی آن جلوگیری کند. استفاده از مواد شوینده قوی، برس‌های زبر و مواد ساینده خودداری کنید. البته میتوانید برای تمیز کردن طلاهای زینتی، به جواهرساز مراجعه کنید. جواهرسازان از محلول‌های تمیزکننده مخصوص و ابزارهای مناسب برای تمیز کردن طلا استفاده می‌کنند و به این ترتیب به طلا آسیب نمی‌رسانند.
- استفاده از لاک محافظ: برخی از جواهرسازان از لاک‌های محافظ برای پوشش دادن سطح طلا استفاده می‌کنند. این لاک‌ها از طلا در برابر عوامل محیطی محافظت کرده و از سیاه شدن آن جلوگیری می‌کنند.
- توجه به عرق بدن: اگر زیاد عرق می‌کنید، بهتر است در طول روز چندین بار طلاهای خود را درآورید و با یک دستمال نرم خشک کنید.
- انتخاب طلاهای با عیار بالاتر: طلاهای با عیار بالاتر مانند ۱۸ یا ۲۴ عیار، کمتر در معرض سیاه شدن قرار دارند.
- آبکاری مجدد: اگر طلاهای شما به طور مداوم سیاه می‌شوند، میتوانید آن‌ها را برای آبکاری مجدد به یک جواهرساز ببرید.
روش‌های تمیز کردن و بازیابی درخشندگی طلا
- استفاده از محلول آب و صابون
مقداری مایع ظرف‌شویی را در آب گرم حل کرده و طلا را به مدت ۱۰ تا ۱۵ دقیقه در آن قرار دهید. سپس با یک برس نرم (مانند مسواک) به آرامی سطح آن را تمیز کنید و با آب بشویید و خشک نمایید.
- استفاده از جوش شیرین و سرکه
مخلوطی از جوش شیرین و سرکه سفید می‌تواند به عنوان یک پاک‌کننده طبیعی عمل کند. طلا را در این محلول به مدت ۱۰ دقیقه قرار دهید، سپس با آب بشویید و خشک کنید.
- خمیر دندان
مقدار کمی خمیر دندان را روی طلا بمالید و با یک مسواک نرم به آرامی آن را تمیز کنید. سپس با آب گرم بشویید و با دستمال نرم خشک نمایید.
- پاک‌کننده‌های تجاری مخصوص طلا
در فروشگاه‌های جواهرات، محلول‌های مخصوص تمیز کردن طلا موجود هستند که به صورت ایمن و مؤثر عمل می‌کنند.
نکات مهم دیگر
توجه به نوع نگین: برای تمیز کردن طلاهای نگین‌دار به جواهرساز مراجعه کنید. چون برخی از نگین‌ها به مواد شیمیایی حساس هستند و ممکن است در اثر تمیز کردن با مواد شوینده آسیب ببینند.
نگهداری جداگانه: طلاهای سفید را به دلیل وجود رودیوم، جدا از طلاهای زرد نگهداری کنید.
توجه به آبکاری: اگر طلای شما آبکاری شده است، از تماس آن با مواد شیمیایی و حرارت زیاد خودداری کنید.
در نهایت، با رعایت نکات ذکر شده و مراقبت صحیح از طلاهای خود، میتوانید از زیبایی و درخشندگی آن‌ها برای مدت طولانی لذت ببرید.
نتیجه‌گیری
سیاه شدن طلا یک پدیده طبیعی است که به دلیل واکنش‌های شیمیایی با ترکیبات موجود در هوا، مواد آرایشی، عرق بدن و سایر عوامل محیطی رخ می‌دهد. با رعایت نکات نگهداری و تمیز کردن منظم، می‌توان از این مشکل جلوگیری کرد و درخشندگی طلا را حفظ نمود. در صورتی که طلا دچار تغییر رنگ شد، می‌توان با روش‌های خانگی یا مراجعه به جواهرفروشان برای پرداخت و تمیز کردن حرفه‌ای، زیبایی آن را بازیابی کرد.
| موضوع | توضیح |
|---|---|
| تشخیص طلای اصل از تقلبی | سیاه شدن طلا لزوماً نشانه تقلبی بودن آن نیست، بررسی توسط جواهرساز پیشنهاد می‌شود. |
| دلایل سیاه شدن طلا | شامل آلیاژهای دیگر، واکنش با گوگرد، تماس با مواد شیمیایی، عرق بدن، آلودگی هوا، آبکاری نامناسب و … |
| روش‌های جلوگیری | اجتناب از مواد شیمیایی، نگهداری مناسب، تمیز کردن منظم، استفاده از لاک محافظ، انتخاب عیار بالاتر، آبکاری مجدد |
| روش‌های تمیز کردن طلا | آب و صابون، جوش شیرین و سرکه، خمیر دندان، پاک‌کننده‌های تجاری مخصوص طلا |
| نکات تکمیلی | توجه به نوع نگین، نگهداری جداگانه‌ی طلاها، مراقبت از طلاهای آبکاری‌شده |
سوالات متداول
چرا طلا سیاه می‌شود؟
سیاه شدن طلا معمولاً به دلیل واکنش با گوگرد، عرق بدن، مواد شیمیایی یا کیفیت پایین آلیاژهای آن رخ می‌دهد.چگونه می‌توان از سیاه شدن طلا جلوگیری کرد؟
اجتناب از تماس با مواد شیمیایی، نگهداری در جای مناسب، تمیز کردن منظم و انتخاب طلاهای با عیار بالاتر از راهکارهای مؤثر هستند.بهترین روش خانگی برای تمیز کردن طلا چیست؟
استفاده از محلول آب و صابون، جوش شیرین و سرکه، یا خمیر دندان با یک مسواک نرم می‌تواند طلا را تمیز و درخشان کند.
